Üreter Taşı Nedir ?

Böbrekte üretilen idrarı mesaneye taşıyan ve boşaltım sırasında idrarın dışarı atılmasına yardımcı olan idrar borusuna üreter denilmektedir. Kanın temizlenmesi sürecinde mineral ve tuzlardan oluşan sert tortular, vücut dışına atılamadığı için böbrek taşlarına neden olmaktadır. Böbrek taşları genelde sağ ve sol üretere düştüklerinde fark edilmekte, tıkayıcı etkileri nedeniyle sorun haline gelmektedir. Yani böbreklerde oluşan ve üretere düşerek rahatsızlığa neden olan taşlar, üreter taşı olarak adlandırılır. İdrar yolunun bazı noktaları normalden daha dardır. Bu dar noktalar; üreterin böbrek ile birleştiği, orta bölümde damarları çaprazladığı ve üreterin mesaneye giriş yaptığı yerlerdir. Böbreklerden çıkan taşlar bu dar noktalarda üreterin tıkanmasına neden olabilir. Bu darlık noktalarında sıkışan taşlar bazı durumlarda kendiliğinden düşebilecek kadar küçükken, bazı durumlarda müdahale olmadığı sürece düşmeyip tıkanıklığa neden olacak kadar büyük boyutlu olabilir.

Üreter Taşı Neden Olur ?

İdrardaki mineral ve tuz seviyelerinin yükselmesi, üriter taşlarına neden olmaktadır. Yer değiştirme sırasında bu taşlar idrar borusuna düşerek ve orada birikerek üreter taşı oluşturur.

  • Yeteri kadar sıvı alınamaması, üreter taşlarının oluşmasında önemli bir etkendir. Vücudun ihtiyacı olan yeterli miktardaki suyun alınmaması, idrarla atılan maddelerin birikmesine neden olmaktadır. Bunlar da idrardaki yoğunluğu artırarak taş oluşumunu tetiklemektedir. Ayrıca aşırı miktarda terleyen kişiler ve sıcak iklim kuşaklarında yaşayanlar risk grubu içerisindedir.
  • Bazı hastalıklar ve sorunlar nedeniyle idrarında sistin, oksalat, ürik asit veya kalsiyum oranı yüksek olanlarda üreter taşı oluşma riski yüksektir.
  • Beslenme üreter taşlarının oluşmasında etkilidir. Sodyum, protein ve şeker oranı yüksek besinlerin tüketilmesi, taş oluşumuna neden olabilmektedir. Yüksek oranda tuz tüketimi böbreklerden atılan kalsiyumu artırdığı için, böbrek taşı oluşumuna zemin hazırlamaktadır.

Üreter  Taşı Kimlerde Olur ?

Yapılan araştırmalarda toplumda her 10 kişiden 1’indi herhangi bir aşamada taş oluştuğu belirlenmiştir. En çok 30 ile 50 yaş arasında taş oluşma ihtimali artmaktadır. Yenidoğan dönemi dahil bebeklerde, çocuklarda, gençlerde, yaşlılarda yani her yaşta üreter taşı görülebilmektedir.

  • Yapılan araştırmalarda kadınlara oranla erkeklerde daha çok üreter taşı oluştuğu belirlenmiştir. Erkeklerde, kadınlara oranla 3 kat daha fazla üreter taşı görülmektedir. Bu fark son yıllarda yaşam tarzı ve beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler nedeniyle azalmaktadır.
  • Ailesinde üreter taşı olanlarda taş düşürme oranı yüksektir. Genetik nedenler taş oluşumunda önemli bir nedendir.
  • Kronik idrar yolu enfeksiyonu, Crohn hastalığı ve renal tübüler asidoz hastalığı gibi sorunlar üreter taşlarına neden olabilmektedir.
  • Obez ve aşırı kilolularda üreter taşlarının oluşma oranı yüksektir.
  • Uzun süre kalsiyum takviyesi alanlar ile yüksek miktarda D vitamini kullanmak üreter taşlarının oluşmasını tetiklemektedir.

Üreter Taşının Belirtileri Nelerdir ?

Taşlar genelde idrar yoluna düştüklerinde belirti vermektedir. Taşlar üreteri tıkayarak idrar geçişini engelledikleri aşamada şiddetli ağrı başlamaktadır.  

  • Taşın en önemli belirtisi şiddetli ağrıdır. Ağrı böbreklerde, sırtta, kaburgaların altında, kasıklarda ve karnın altında yoğun bir şekilde hissedilmektedir. Özellikle idrar yaparken seviyesi artan ağrı belirleyici bir belirtidir. Ağrı seviyesinde dalgalanmalar olabilmektedir.
  • Mide bulantısı ve kusma önemli bir belirtidir. 
  • İdrar rengi ve kokusu değişebilmektedir.
  • Sürekli olarak idrar olmadığı halde tuvalete gitme hissi ile her defasında az miktarda çıkan idrar belirtiler arasındadır.
  • İdrar yaparken oluşan yanma hissi oluşmaktadır.

Üreter Taşınının çeşitleri nelerdir ?

Üreter taşları gibi taşın yapısına göre çeşitlendirilir. Üreter taşlarının yaklaşık olarak % 75’i kalsiyum oksalat taşlarıdır. Çok nadir de olsa fosfat ve ürik asit taşları da görülmektedir. Ayrıca üreter taşları kanalda bulunduğu yere göre üst uç, orta kesim ve alt uç taşları olarak sınıflandırılabilir.