Sistoskopi, özel aletler (fleksible veya rijid) yardımı ile dış idrar deliğinden endoskopik (kapalı yöntem) olarak girilerek idrar yollarının görülmesini veya tedavi edilmesini sağlayan bir yöntemdir. Sistoskopi ile mesanenin iç yüzeyini, prostatın idrar yolu ile ilişkisini, idrarı dışarı taşıyan tüp olarak da adlandırılan üretranın incelenmesini sağlayan bir prosedürdür. Mesaneyi, prostatı ve üretrayı etkileyen durumları teşhis, takip ve tedavi etmek için uygulanmaktadır.

Sistoskopi uygulamasının en yaygın nedenlerinden biri idrarda kan görülmesidir. Bu kanamaya neden olabilecek durumlar sistoskopi ile araştırılabilir. Diğer bir yaygın uygulama ise idrar yolu kanserlerinin düzenli takibi içindir. Ayrıca idrar yolu darlıkları, idrar yolu iltihapları ve tümörlerin tespitinde, prostat büyüklüğü, prostat tümörleri, mesane taşı, tümör ve iltihapları, iç idrar yolu tıkanıklıkları, idrar kaçırma sebeplerinin teşhisinde sistoskopi yapılabilmektedir. İdrarda kan, idrar kaçırma, ağrılı idrara çıkma, aşırı aktif mesane, sonda takılamaması, sürekli olan idrar yolu enfeksiyonları, travmalar, yaralanmalar, yabancı cisim çıkarılması durumlarında üroloji uzmanı sistoskopiye başvurabilir. Mesane, prostat ve idrar yolu darlık hastalıklarında bazı durumları tedavi etmek için sistoskopi yapılabilir.

Rijid (sert) ve fleksible (bükülebilir) olmak üzere iki farklı sistoskopi cihazı vardır. Fleksible sistoskopi cihazının daha küçük çaplı olması, daha az ağrı ve daha fazla hasta konforu sağlaması, uç kısmının bükülebilmesi nedeniyle mesane içinin her bölümünün ayrıntılı görüntülemesi gibi avantajları vardır. Sistoskopi, hastanın ve hastalığın durumuna göre genel veya lokal anestezi ile yapılabilir. Sistoskop isimli cihaz üretradan mesaneye ilerletilir. Sistoskop ışıklı tüp şeklinde bir cihazdır. İşlem esnasında hazırlanan serum sistoskop aracılığıyla verilir. Bu serum yardımı ile sistoskop ile ilerlenirken görüş sağlanır ve verilen sıvı mesaneyi doldurur, mesane duvarı gerilir ve iç yüzeyi gözlemlenebilir. Rijid sistoskopi hasta litotomi pozisyonunda iken uygulanır. Litotomi pozisyonu pelvis, alt karın, vajinal bölge, anorektal bölge için uygulanan işlemlerde hastaya verilen pozisyondur. Halk arasında doğum pozisyonu da denilebilmektedir. Fleksible sistoskopi ise hasta sırtüstü yatar pozisyondayken de kolayca uygulanabilir.